Een passie voor techniek en traditie

Gerard groeide op in een groot gezin op een boerderij in Geesteren. Na de MULO volgde hij een technische opleiding in de metaal bij Stork in Hengelo.  In Enschede deed hij in de avonduren de praktijkopleiding voor docent metaalbewerken, akte nj. Al tijdens zijn studie ging hij werken in de destijds nieuwe machinefabriek van Philips in Almelo. Philips leende hem een aantal jaren uit aan een Euregio project: een vakopleiding in Enschede en Ochtrup, net over de grens in Duitsland.

De kennis en ervaring die hij opdeed in studie en werk, zou hij enkele jaren later inzetten bij zijn activiteiten voor de klootschietvereniging en – bond. In zijn jonge jaren speelde hij graag voetbal, tot dat op een gegeven moment niet meer ging vanwege blessures. Toen besloot hij actief lid te worden van de lokale klootschietvereniging in Harbrinkhoek, het dorp waar hij en zijn vrouw Annie na hun trouwen waren gaan wonen.

Klootschieten deed hij al sinds zijn jonge jaren, toen hij samen met zijn broers in teams tegen elkaar speelden, onwetend van het feit dat hij op zijn 43e mee zou doen aan de Europese kampioenschappen.

Historie

Klootschieten is een eeuwenoud spel waarover in teksten uit de middeleeuwen al wordt geschreven. Waarschijnlijk was het eerst een spel tussen twee mensen, later speelden hele buurschappen tegen elkaar. Het sociale element van het spel is belangrijk: het is een verbindende activiteit. Het is een traditie die wordt gespeeld door jong en oud en die van generatie op generatie wordt doorgegeven.

Voor veel inwoners van Overijssel is klootschieten dan ook een belangrijke invulling van hun vrije tijd en een essentieel onderdeel van hun erfgoed. Rond 1900 werden in het oosten van het land steeds meer klootschietverenigingen opgericht en ontstond de behoefte om reglementen op elkaar af te stemmen. In Het Groot Klootschietersboek staat hierover: “De herhaaldelijke ruzie bij wedstrijden tussen buurtschappen over vaak mondeling vastgestelde regels zal hebben meegespeeld om gereglementeerd vast te leggen op welke voorwaarden en met welk materiaal men de strijd aanging.”  

Klootschietverenigingen

De eerste bond voor klootschieters werd opgericht in 1931. Onrust binnen de bond, onder andere over de werptechniek, zorgde voor afscheidingen. De Nederlandse Klootschieters Bond zoals we die nu kennen, bestaat sinds 1967. Inmiddels zijn zo’n 60 verenigingen uit Twente, de Achterhoek, de IJsselstreek, Drenthe en de rest van het land bij de bond aangesloten. Zij komen elkaar tegen bij competities.

Begin jaren tachtig, de tijd waarin Gerard actief werd bij zijn vereniging in Harbrinkhoek, kwam er steeds meer structuur in de organisatie van het competitief klootschieten in Nederland. Dat leidde tot een eigen kantoor voor het bondsbureau in Tubbergen in 1992. Gerard was actief betrokken bij de bond, ook als bestuurslid. Samen met enkele anderen zette hij een trainerscursus op en zorgde hij voor bekendheid van de sport. Daarnaast bouwde hij in zijn eigen schuur een werkplaats waar hij kloten kon maken.

Doorgeven van het ambacht

Inmiddels is Gerard 87 en, zoals hij zelf zegt, een man van de dag. Daarom begon hij zo’n tien jaar geleden met zijn zoektocht naar een opvolger. Het kostte wat tijd maar gelukkig heeft hij dit jaar iemand gevonden die het ambacht leren wil. Klootschieten gaat mee met zijn tijd. Dat heeft de wijze waarop de organisatie eromheen vorm heeft gekregen wel bewezen. Ook de manier waarop kloten worden gemaakt gaat met de tijd mee. Eeuwenlang werden de ballen gemaakt van hout met lood. Eerst met de hand, later met machines.

Sinds enige tijd worden er ook ballen gemaakt van kunststof. Daarin wordt wel een klein stukje metaal verwerkt omdat het anders heel lastig kan zijn om een bal terug te vinden in een sloot of in het weiland. Door dat stukje metaal is de bal terug te vinden met een detector. Meer informatie over klootschieten vind je hier: https://www.klootschieten.com/

Klootschieten als immaterieel erfgoed

Klootschieten heeft alle kenmerken van immaterieel erfgoed. Het is een levende traditie die mee gaat met zijn tijd en die door de beoefenaars gezien wordt als erfgoed. Het komt dan ook in aanmerking voor opname in het Netwerk: een overzicht van immaterieel erfgoed in Nederland.

Het doel van dit Netwerk is om zichtbaar te maken wat zich over de volle breedte aan immaterieel erfgoed in Nederland voordoet. Beoefenaars van dat erfgoed kunnen zelf hun immaterieel erfgoed aanmelden voor het netwerk. Meer weten over immaterieel erfgoed en het Netwerk? Kijk dan hier: https://www.immaterieelerfgoed.nl/

Wat is Immaterieel Erfgoed?

Immaterieel erfgoed zijn gewoontes, kennis en praktijken van vandaag, die mensen van vroeger hebben gekregen en willen doorgeven aan toekomstige generaties. En naarmate tijden veranderen, verandert immaterieel erfgoed mee. Wil je meer weten over wat Immaterieel Erfgoed en wat het precies inhoudt? Klik dan hier

Bron: Immaterieel erfgoed: klootschieten - Erfgoed Platform Overijssel